Volkoren, of niet?

Toen bij mij net diabetes type 1 geconstateerd werd ben ik een aantal keer naar de diëtiste geweest. Zij leerde mij koolhydraten tellen, legde het verschil uit tussen verzadigde vetten en onverzadigde vetten en gaf me foldertjes over uit welk type producten een gezond eetpatroon bestaat.

Gedurende de jaren merkte ik dat ik graag wilde begrijpen waaróm bepaalde voedingsmiddelen beter voor je zijn. Door er over te lezen, er over te praten en door het simpelweg te proberen heb ik in de afgelopen jaren veel bijgeleerd. Zeker sinds ik mijn glucosesensor (Dexcom) heb, heb ik veel meer inzicht gekregen in wat voedingsstoffen voor mijn glucosewaarden doen. Ik deel mijn opgedane kennis en ervaringen dan ook graag met jullie.

In deze blogpost ga ik in op volkoren.

Zo begrijp ik inmiddels een stuk beter wat het effect van ‘volkoren’ vs. ‘witte’ granen is. In volkorenmeel zitten in verhouding tot wit meel (of dit nou tarwe, haver, gerst, spelt of een ander graan is) veel meer vezels. Vezels helpen om je langer verzadigd te voelen en zorgen ervoor dat de koolhydraten uit de voeding langzamer worden opgenomen. Hierdoor ontstaat er een kleinere (of geen) bloedglucosepiek na de maaltijd.

Naast stabielere bloedsuikers zitten er nog meer voordelen aan het eten van volkoren producten (vergeleken met de witte varianten), zie hiervoor de link onderaan dit artikel.

Eerlijk is eerlijk: vroeger at ik vaak witte rijst, maisbrood (= wit brood) en was (witte) tagliatelle mijn favoriete pasta. Volkoren at ik ook heus wel, maar niet zo consequent. Eigenlijk pas sinds ik op mijn sensor het effect van deze voedingsmiddelen zag, ben ik volledig over gegaan op volkorenbrood, volkorencrackers, zilvervliesrijst, volkorenpasta en verder ook zoveel mogelijk volkoren. Witte voedingsmiddelen zijn hier nu de uitzondering.

Ik ging er eigenlijk altijd van uit dat als er op een product ‘volkoren’ staat , het ook daadwerkelijk volkoren is. Maar toen ik mij er meer in begon te verdiepen, ontdekte ik al snel dat niet alle volkoren producten ook daadwerkelijk volledig volkoren zijn.

Alleen bij brood is de claim ‘volkoren’ beschermd: koop je volkorenbrood dan kun je er van op aan dat dit brood gemaakt is van 100% volkorenmeel. De kleur van brood zegt overigens niet zo veel: volkorenbrood is vaak lichter dan het meeste meergranenbrood (wat wel van meerdere granen is gemaakt, maar niet per se van volkoren granen). De bruine kleur komt vaak door een kleurstof, zoals gebrande suiker.

De afgelopen jaren zie je ook andere graansoorten in opkomst in brood, zoals spelt, waarvan vaak gedacht wordt dat het gezonder is dan tarwe. Hiervoor geldt echter ook: het is pas volkorenbrood als het volkoren wordt genoemd.

Bij alle andere producten mag er al ‘volkoren’ op de verpakking staan als maar een (klein) deel van de meelbestanddelen volkoren zijn. Zo kan het dus gebeuren dat je volkorencrackers koopt en dat daar maar een deel volkorenmeel in zit en verder wit meel. Hiermee mis je dus de voordelen van volkoren. Kijk dus goed op de verpakking! Bij de ingrediënten zie je staan wat voor meel er gebruikt wordt. Ook kun je bij de voedingswaarden kijken naar het aantal vezels.

Hieronder geef ik ter inspiratie een aantal voorbeelden van producten uit verschillende categorieën. Het loont overigens om ook verschillende merken van vergelijkbare producten te vergelijken, daar zit regelmatig ook veel verschil tussen.

Kijktip: Een aantal jaar geleden maakte de keuringsdienst van waarde een aflevering over volkoren. Bekijk de aflevering hier

Crackers